Loading
عیادت بیمار، عیادت مریض، ثواب عیادت، دعای عیادت، عیادت در احادیث
دعای هنگام عیادت بیمار
پیغمبر (صلی الله علیه وآله) فرمود: هر که نزد بیمارى رفت که اجلش نرسیده باشد بگوید:
«أَسْأَلُ اللَّهَ الْعَظِيمَ رَبَّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ أَنْ يَشْفِيَکَ».
«از خداوند بزرگ و پروردگارِ سلطنت عظیم مىخواهم که تو را شفا دهد».
]ان شاء الله[ که مریض خوب خواهد شد.1
پیامبر (صلی الله علیه وآله) به عیادت یکى از یارانش رفت که درد و بیمارى داشت به او دعایى را آموخت که جبرییل(علیه السلام) فقط به رسول خدا(صلی الله علیه وآله) آموخته بود:
«بِسْمِ اللهِ أَرْقِيکَ بِسْمِ اللهِ أَشْفِيکَ مِنْ كُلِّ إِرْبٍ يُؤْذِيکَ وَمِنْ شَرِّ النَّفَّاثاتِ فِي الْعُقَدِ وَمِنْ شَرِّ حاسِدٍ إِذا حَسَدَ».
«به برکت نام خدا برایت دعا مىنویسم، به برکت نام خدا از هر زخم و بریدگى که آزارت مىدهد و از وسوسه گران که در گرهها مىدمند ]و افسون و جادو مىخوانند[ و از شرّ حسود وقتى حسادت مىکند شفایت را طلب مىکنم».2
رسول خدا (صلی الله علیه وآله) فرمود: به عیادت بیماران بروید و به تشییع جنازه بروید که شما را به یاد آخرت مىاندازد و براى بیمار چنین دعا کنید:
«اللَّهُمَّ اشْفِهِ بِشِفَائِکَ وَدَاوِهِ بِدَوَائِکَ وَعَافِهِ مِنْ بَلاَئِکَ».
«خداوندا! با شفاى خودت او را شفا بده و با داروى خودت او را درمان کن و از بلایت محفوظش بدار».3
سلمان فارسى گفت: در حالیکه بیمار بودم رسول خدا (صلی الله علیه وآله) به عیادتم آمد و هنگام برخاستن فرمود:
«كَشَفَ اللهُ ضُرَّکَ وَعَظَّمَ أَجْرَکَ وَعَافَاکَ فِي دِينِکَ وَجَسَدِکَ إِلَى مُدَّةِ أَجَلِکَ».
«خدا گرفتاریت را برطرف کند و پاداشت را بسیار گرداند و تا زمانیکه زندهاى، دین و جسمت را به سلامت بدارد».4
حضرت محمّد (صلی الله علیه وآله) فرمود: هر کس به عیادت بیمارى رفت بگوید:
«اَللّهُمَّ اشْفِ عَبْدَکَ يَنْكِى لَکَ عَدُّواً وَيَمْشِي لَکَ إِلَى الصَّلاةِ».5
«خداوندا! بندهات را شفا ده تا با دشمنت بجنگد و براى تو نماز به پا دارد».
امام على (علیه السلام) فرمود: عدهاى خدمت رسول خدا(صلی الله علیه وآله) رسیده و به ایشان عرض کردند: «عبدالله بن رواحه» سخت بیمار شده است. رسول خدا(صلی الله علیه وآله) به قصد عیادت برخاست. ما نیز همراهش برخاستیم و نزد عبدالله رفتیم. بىهوش بود و چیزى نمىفهمید. زنان مىگریستند و سر و صدا و بىتابى مىکردند رسول خدا (صلی الله علیه وآله) سه بار عبدالله را صدا زده جواب نمىداد. پس فرمود:
«اَللَّهُمَّ هَذَا عَبْدُکَ اِنْ كَانَ قَدِ انْقَضَى اَجَلُهُ وَرِزْقُهُ وَاَثَرُهُ فَاِلَى جَنَّتِكَ وَرَحْمَتِكَ وَاِنْ لَمْ يَنْقَضْ اَجَلُهُ وَرِزْقُهُ وَاَثَرُهُ فَعَجِّلْ شِفَاءَهُ وَعَافِيَتَهُ».
«خداوندا! این بنده توست. اگر اجلش رسیده و رزق و روزیش به سر آمده او را به بهشت خود برده و مشمول رحمتت کن. اما اگر اجلش نرسیده و رزق و روزیش به پایان نرسیده در شفا و عافیتش تعجیل فرما».
برخى گفتند: اى رسول خدا! از «عبدالله بن رواحه» تعجّب است که سعادت ندارد به شهادت برسد شهادت روزى وى نشده و در بستر مىمیرد. رسول خدا فرمود: شهید امّتم کیست؟ عرض کردند: مگر به کسى که در راه خدا کشته مىشود و پشت به دشمن نمىکند شهید نمىگویند؟ رسول خدا(صلی الله علیه وآله) فرمود: در این صورت شهداى امّتم اندک خواهند بود. شهید کسى است که گفتید و طاعون زده و کسى که بر اثر شکم درد مرده یا زیر آوار مرده یا غرق شده و زنى که به هنگام زایمان مىمیرد مىباشد.
پرسیدند: اى رسول خدا! زن حامله چرا مىمیرد؟ فرمود: بچه در شکم مادر بیمار مىشود. سپس رسول خدا(صلی الله علیه وآله) برخاست، عبدالله بن رواحه به هوش آمد، به پیامبر(صلی الله علیه وآله) خبر دادند ایشان توقف کردند و فرمودند: اى عبدالله! آن چه را دیدى و تعجب کردى بازگو کن گفت: اى رسول خدا! ملکى از ملائکه را دیدم که در دستش گرز آهنین بود و آتش از آن شعلهور مىشد، هنگامى. هنگامى که ]همسرم[ فریاد زد: اى که ]براى ما[ مثل کوه، استوار و تکیه گاهى بودى، ملک آن گرز آهنین و آتشین را بر سرم کوبید و گفت: آیا تو تکیهگاه او هستى؟ پاسخ دادم: نه، بلکه خداوند تکیهگاه اوست، بنابراین از ضربهى بعدى ]زدن من [منصرف شد و هنگامى که ]همسرم[ فریاد زد: اى که عزیز و سرور ما بودى، ملک آن گرز را ]مجدداً[ بر سرم کوبید (زد) و گفت: آیا تو سرور و عزیز او هستى؟ پاسخ دادم: نه، بلکه خداوند عزیز و سرور است، بنابراین از ضربهى بعدى منصرف گردید. پیامبر خدا (صلی الله علیه وآله) فرمود: عبدالله راست گفت. ]ببینید[ سخنان شما ]که زنده هستید[ چه بلایى بر سر امواتتان مىآورد!6
امام باقر یا ]امام صادق (علیهما السلام) [ فرمودند: هر گاه به عیادت مریضى رفتى و این دعا را هفت مرتبه بخوان:
«أُعِيذُکَ بِاللهِ الْعَظِيمِ رَبِّ الْعَرْشِ الْكَرِيمِ مِنْ شَرِّ كُلِّ عِرْقٍ نَعَّارٍ وَمِنْ شَرِّ حَرِّ النَّارِ».
«از شر هر جسم فتنهانگیز و گرماى آتش به خداى بزرگ مىسپارمت که پروردگار عرش پهناور است».7
1 . مصباح كفعمى: 152.
2 . مكارم الأخلاق: 393.
3 . الدعوات: 228.
4 . مكارم الأخلاق: 361.
5 . مكارم الأخلاق: 392.
6 . دعائم الاسلام: 1 / 225.
7 . مكارم الأخلاق: 392.
«أَسْأَلُ اللَّهَ الْعَظِيمَ رَبَّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ أَنْ يَشْفِيَکَ».
«از خداوند بزرگ و پروردگارِ سلطنت عظیم مىخواهم که تو را شفا دهد».
]ان شاء الله[ که مریض خوب خواهد شد.1
پیامبر (صلی الله علیه وآله) به عیادت یکى از یارانش رفت که درد و بیمارى داشت به او دعایى را آموخت که جبرییل(علیه السلام) فقط به رسول خدا(صلی الله علیه وآله) آموخته بود:
«بِسْمِ اللهِ أَرْقِيکَ بِسْمِ اللهِ أَشْفِيکَ مِنْ كُلِّ إِرْبٍ يُؤْذِيکَ وَمِنْ شَرِّ النَّفَّاثاتِ فِي الْعُقَدِ وَمِنْ شَرِّ حاسِدٍ إِذا حَسَدَ».
«به برکت نام خدا برایت دعا مىنویسم، به برکت نام خدا از هر زخم و بریدگى که آزارت مىدهد و از وسوسه گران که در گرهها مىدمند ]و افسون و جادو مىخوانند[ و از شرّ حسود وقتى حسادت مىکند شفایت را طلب مىکنم».2
رسول خدا (صلی الله علیه وآله) فرمود: به عیادت بیماران بروید و به تشییع جنازه بروید که شما را به یاد آخرت مىاندازد و براى بیمار چنین دعا کنید:
«اللَّهُمَّ اشْفِهِ بِشِفَائِکَ وَدَاوِهِ بِدَوَائِکَ وَعَافِهِ مِنْ بَلاَئِکَ».
«خداوندا! با شفاى خودت او را شفا بده و با داروى خودت او را درمان کن و از بلایت محفوظش بدار».3
سلمان فارسى گفت: در حالیکه بیمار بودم رسول خدا (صلی الله علیه وآله) به عیادتم آمد و هنگام برخاستن فرمود:
«كَشَفَ اللهُ ضُرَّکَ وَعَظَّمَ أَجْرَکَ وَعَافَاکَ فِي دِينِکَ وَجَسَدِکَ إِلَى مُدَّةِ أَجَلِکَ».
«خدا گرفتاریت را برطرف کند و پاداشت را بسیار گرداند و تا زمانیکه زندهاى، دین و جسمت را به سلامت بدارد».4
حضرت محمّد (صلی الله علیه وآله) فرمود: هر کس به عیادت بیمارى رفت بگوید:
«اَللّهُمَّ اشْفِ عَبْدَکَ يَنْكِى لَکَ عَدُّواً وَيَمْشِي لَکَ إِلَى الصَّلاةِ».5
«خداوندا! بندهات را شفا ده تا با دشمنت بجنگد و براى تو نماز به پا دارد».
امام على (علیه السلام) فرمود: عدهاى خدمت رسول خدا(صلی الله علیه وآله) رسیده و به ایشان عرض کردند: «عبدالله بن رواحه» سخت بیمار شده است. رسول خدا(صلی الله علیه وآله) به قصد عیادت برخاست. ما نیز همراهش برخاستیم و نزد عبدالله رفتیم. بىهوش بود و چیزى نمىفهمید. زنان مىگریستند و سر و صدا و بىتابى مىکردند رسول خدا (صلی الله علیه وآله) سه بار عبدالله را صدا زده جواب نمىداد. پس فرمود:
«اَللَّهُمَّ هَذَا عَبْدُکَ اِنْ كَانَ قَدِ انْقَضَى اَجَلُهُ وَرِزْقُهُ وَاَثَرُهُ فَاِلَى جَنَّتِكَ وَرَحْمَتِكَ وَاِنْ لَمْ يَنْقَضْ اَجَلُهُ وَرِزْقُهُ وَاَثَرُهُ فَعَجِّلْ شِفَاءَهُ وَعَافِيَتَهُ».
«خداوندا! این بنده توست. اگر اجلش رسیده و رزق و روزیش به سر آمده او را به بهشت خود برده و مشمول رحمتت کن. اما اگر اجلش نرسیده و رزق و روزیش به پایان نرسیده در شفا و عافیتش تعجیل فرما».
برخى گفتند: اى رسول خدا! از «عبدالله بن رواحه» تعجّب است که سعادت ندارد به شهادت برسد شهادت روزى وى نشده و در بستر مىمیرد. رسول خدا فرمود: شهید امّتم کیست؟ عرض کردند: مگر به کسى که در راه خدا کشته مىشود و پشت به دشمن نمىکند شهید نمىگویند؟ رسول خدا(صلی الله علیه وآله) فرمود: در این صورت شهداى امّتم اندک خواهند بود. شهید کسى است که گفتید و طاعون زده و کسى که بر اثر شکم درد مرده یا زیر آوار مرده یا غرق شده و زنى که به هنگام زایمان مىمیرد مىباشد.
پرسیدند: اى رسول خدا! زن حامله چرا مىمیرد؟ فرمود: بچه در شکم مادر بیمار مىشود. سپس رسول خدا(صلی الله علیه وآله) برخاست، عبدالله بن رواحه به هوش آمد، به پیامبر(صلی الله علیه وآله) خبر دادند ایشان توقف کردند و فرمودند: اى عبدالله! آن چه را دیدى و تعجب کردى بازگو کن گفت: اى رسول خدا! ملکى از ملائکه را دیدم که در دستش گرز آهنین بود و آتش از آن شعلهور مىشد، هنگامى. هنگامى که ]همسرم[ فریاد زد: اى که ]براى ما[ مثل کوه، استوار و تکیه گاهى بودى، ملک آن گرز آهنین و آتشین را بر سرم کوبید و گفت: آیا تو تکیهگاه او هستى؟ پاسخ دادم: نه، بلکه خداوند تکیهگاه اوست، بنابراین از ضربهى بعدى ]زدن من [منصرف شد و هنگامى که ]همسرم[ فریاد زد: اى که عزیز و سرور ما بودى، ملک آن گرز را ]مجدداً[ بر سرم کوبید (زد) و گفت: آیا تو سرور و عزیز او هستى؟ پاسخ دادم: نه، بلکه خداوند عزیز و سرور است، بنابراین از ضربهى بعدى منصرف گردید. پیامبر خدا (صلی الله علیه وآله) فرمود: عبدالله راست گفت. ]ببینید[ سخنان شما ]که زنده هستید[ چه بلایى بر سر امواتتان مىآورد!6
امام باقر یا ]امام صادق (علیهما السلام) [ فرمودند: هر گاه به عیادت مریضى رفتى و این دعا را هفت مرتبه بخوان:
«أُعِيذُکَ بِاللهِ الْعَظِيمِ رَبِّ الْعَرْشِ الْكَرِيمِ مِنْ شَرِّ كُلِّ عِرْقٍ نَعَّارٍ وَمِنْ شَرِّ حَرِّ النَّارِ».
«از شر هر جسم فتنهانگیز و گرماى آتش به خداى بزرگ مىسپارمت که پروردگار عرش پهناور است».7
1 . مصباح كفعمى: 152.
2 . مكارم الأخلاق: 393.
3 . الدعوات: 228.
4 . مكارم الأخلاق: 361.
5 . مكارم الأخلاق: 392.
6 . دعائم الاسلام: 1 / 225.
7 . مكارم الأخلاق: 392.