بخش‌ها:

دعای سی و دوم: نیایش درباره ی خود پس از انجام نماز شب در مقام اعتراف به گناه

 دعای سی و دوم 

وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عليه‌السلام بَعْدَ الْفَرَاغِ مِنْ صَلَاةِ اللّيْلِ لِنَفْسِهِ فِي الِاعْتِرَافِ بِالذّنْبِ:

اللّهُمّ يَا ذَا الْمُلْكِ الْمُتَأَبّدِ بِالْخُلُودِ وَ السّلْطَانِ الْمُمْتَنِعِ بِغَيْرِ جُنُودٍ وَ لَا أَعْوَانٍ وَ الْعِزّ الْبَاقِي عَلَى مَرّ الدّهُورِ وَ خَوَالِي الْأَعْوَامِ وَ مَوَاضِي الْأَزمَانِ وَ الْأَيّامِ‏ عَزّ سُلْطَانُكَ عِزّاً لَا حَدّ لَهُ بِأَوّلِيّةٍ، وَ لَا مُنْتَهَى لَهُ بِ‏آخِرِيّةٍ وَ اسْتَعْلَى مُلْكُكَ عَلُوّاً سَقَطَتِ الْأَشْيَاءُ دُونَ بُلُوغِ أَمَدِهِ‏ وَ لَا يَبْلُغُ أَدْنَى مَا اسْتَأْثَرْتَ بِهِ مِنْ ذَلِكَ أَقْصَى نَعْتِ النّاعِتِينَ. ضَلّتْ فِيكَ الصّفَاتُ، وَ تَفَسّخَتْ دُونَكَ النّعُوتُ، وَ حَارَتْ فِي كِبْرِيَائِكَ لَطَائِفُ الْأَوْهَامِ‏ كَذَلِكَ أَنْتَ اللّهُ الْأَوّلُ فِي أَوّلِيّتِكَ، وَ عَلَى ذَلِكَ أَنْتَ دَائِمٌ لَا تَزُولُ‏ وَ أَنَا الْعَبْدُ الضّعِيفُ عَمَلًا، الْجَسِيمُ أَمَلًا، خَرَجَتْ مِنْ يَدِي أَسْبَابُ الْوُصُلَاتِ إِلّا مَا وَصَلَهُ رَحْمَتُكَ، وَ تَقَطّعَتْ عَنّي عِصَمُ الْ‏آمَالِ إِلّا مَا أَنَا مُعْتَصِمٌ بِهِ مِنْ عَفْوِكَ‏ قَلّ عِنْدِي مَا أَعْتَدّ بِهِ مِنْ طَاعَتِكَ، و كَثُرَ عَلَيّ مَا أَبُوءُ بِهِ مِنْ مَعْصِيَتِكَ وَ لَنْ يَضِيقَ عَلَيْكَ عَفْوٌ عَنْ عَبْدِكَ وَ إِنْ أَسَاءَ، فَاعْفُ عَنّي. اللّهُمّ وَ قَدْ أَشْرَفَ عَلَى خَفَايَا الْأَعْمَالِ عِلْمُكَ، وَ انْكَشَفَ كُلّ مَسْتُورٍ دُونَ خُبْرِكَ، وَ لَا تَنْطَوِي عَنْكَ دَقَائِقُ الْأُمُورِ، وَ لَا تَعْزُبُ عَنْكَ غَيّبَاتُ السّرَائِرِ وَ قَدِ اسْتَحْوَذَ عَلَيّ عَدُوّكَ الّذِي اسْتَنْظَرَكَ لِغَوَايَتِي فَأَنْظَرْتَهُ، وَ اسْتَمْهَلَكَ إِلَى يَوْمِ الدّينِ لِإِضْلَالِي فَأَمْهَلْتَهُ. فَأَوْقَعَنِي وَ قَدْ هَرَبْتُ إِلَيْكَ مِنْ صَغَائِرِ ذُنُوبٍ مُوبِقَةٍ، وَ كَبَائِرِ أَعْمَالٍ مُرْدِيَةٍ حَتّى إِذَا قَارَفْتُ مَعْصِيَتَكَ، وَ اسْتَوْجَبْتُ بِسُوءِ سَعْيِي سَخْطَتَكَ، فَتَلَ عَنّي عِذَارَ غَدْرِهِ، وَ تَلَقّانِي بِكَلِمَةِ كُفْرِهِ، وَ تَوَلّى الْبَرَاءَةَ مِنّي، وَ أَدْبَرَ مُوَلّياً عَنّي، فَأَصْحَرَنِي لِغَضَبِكَ فَرِيداً، وَ أَخْرَجَنِي إِلَى فِنَاءِ نَقِمَتِكَ طَرِيداً. لَا شَفِيعٌ يَشْفَعُ لِي إِلَيْكَ، وَ لَا خَفِيرٌ يُؤْمِنُنِي عَلَيْكَ، وَ لَا حِصْنٌ يَحْجُبُنِي عَنْكَ، وَ لَا مَلَاذٌ أَلْجَأُ إِلَيْهِ مِنْكَ.فَهَذَا مَقَامُ الْعَائِذِ بِكَ، وَ مَحَلّ الْمُعْتَرِفِ لَكَ، فَلَا يَضِيقَنّ عَنّي فَضْلُكَ، وَ لَا يَقْصُرَنّ دُونِي عَفْوُكَ، وَ لَا أَكُنْ أَخْيَبَ عِبَادِكَ التّائِبِينَ، وَ لَا أَقْنَطَ وُفُودِكَ الْ‏آمِلِينَ، وَ اغْفِرْ لِي، إِنّكَ خَيْرُ الْغَافِرِينَ. اللّهُمّ إِنّكَ أَمَرْتَنِي فَتَرَكْتُ، وَ نَهَيْتَنِي فَرَكِبْتُ، وَ سَوّلَ لِيَ الْخَطَاءَ خَاطِرُ السّوءِ فَفَرّطْتُ وَ لَا أَسْتَشْهِدُ عَلَى صِيَامِي نَهَاراً، وَ لَا أَسْتَجِيرُ بِتَهَجّدِي لَيْلًا، وَ لَا تُثْنِي عَلَيّ بِإِحْيَائِهَا سُنّةٌ حَاشَا فُرُوضِكَ الّتِي مَنْ ضَيّعَهَا هَلَكَ وَ لَسْتُ أَتَوَسّلُ إِلَيْكَ بِفَضْلِ نَافِلَةٍ مَعَ كَثِيرِ مَا أَغْفَلْتُ مِنْ وَظَائِفِ فُرُوضِكَ، وَ تَعَدّيْتُ عَنْ مَقَامَاتِ حُدُودِكَ إِلَى حُرُمَاتٍ انْتَهَكْتُهَا، وَ كَبَائِرِ ذُنُوبٍ اجْتَرَحْتُهَا، كَانَتْ عَافِيَتُكَ لِي مِنْ فَضَائِحِهَا سِتْراً وَ هَذَا مَقَامُ مَنِ اسْتَحْيَا لِنَفْسِهِ مِنْكَ، وَ سَخِطَ عَلَيْهَا، وَ رَضِيَ عَنْكَ، فَتَلَقّاكَ بِنَفْسٍ خَاشِعَةٍ، وَ رَقَبَةٍ خَاضِعَةٍ، وَ ظَهْرٍ مُثْقَلٍ مِنَ الْخَطَايَا وَاقِفاً بَيْنَ الرّغْبَةِ إِلَيْكَ وَ الرّهْبَةِ مِنْكَ وَ أَنْتَ أَوْلَى مَنْ رَجَاهُ، وَ أَحَقّ مَنْ خَشِيَهُ وَ اتّقَاهُ، فَأَعْطِنِي يَا رَبّ مَا رَجَوْتُ، وَ آمِنّي مَا حَذِرْتُ، وَ عُدْ عَلَيّ بِعَائِدَةِ رَحْمَتِكَ، إِنّكَ أَكْرَمُ الْمَسْئُولِينَ. اللّهُمّ وَ إِذْ سَتَرْتَنِي بِعَفْوِكَ، وَ تَغَمّدْتَنِي بِفَضْلِكَ فِي دَارِ الْفَنَاءِ بِحَضْرَةِ الْأَكْفَاءِ، فَأَجِرْنِي مِنْ فَضِيحَاتِ دَارِ الْبَقَاءِ عِنْدَ مَوَاقِفِ الْأَشْهَادِ مِنَ الْمَلَائِكَةِ الْمُقَرّبِينَ، وَ الرّسُلِ الْمُكَرّمِينَ، وَ الشّهَدَاءِ وَ الصّالِحِينَ، مِنْ جَارٍ كُنْتُ أُكَاتِمُهُ سَيّئَاتِي، وَ مِنْ ذِي رَحِمٍ كُنْتُ أَحْتَشِمُ مِنْهُ فِي سَرِيرَاتِي لَمْ أَثِقْ بِهِمْ رَبّ فِي السّتْرِ عَلَيّ، وَ وَثِقْتُ بِكَ رَبّ فِي الْمَغْفِرَةِ لِي، وَ أَنْتَ أَوْلَى مَنْ وُثِقَ بِهِ، وَ أَعْطَى مَنْ رُغِبَ إِلَيْهِ، وَ أَرْأَفُ مَنِ اسْتُرْحِمَ، فَارْحَمْنِي. اللّهُمّ وَ أَنْتَ حَدَرْتَنِي مَاءً مَهِيناً مِنْ صُلْبٍ مُتَضَايِقِ الْعِظَامِ، حَرِجِ الْمَسَالِكِ إِلَى رَحِمٍ ضَيّقَةٍ سَتَرْتَهَا بِالْحُجُبِ، تُصَرّفُنِي حَالًا عَنْ حَالٍ حَتّى انْتَهَيْتَ بِي إِلَى تَمَامِ الصّورَةِ، وَ أَثْبَتّ فِيّ الْجَوَارِحَ كَمَا نَعَتّ فِي كِتَابِكَ نُطْفَةً ثُمّ عَلَقَةً ثُمّ مُضْغَةً ثُمّ عَظْماً ثُمّ كَسَوْتَ الْعِظَامَ لَحْماً، ثُمّ أَنْشَأْتَنِي خَلْقاً آخَرَ كَمَا شِئْتَ حَتّى إِذَا احْتَجْتُ إِلَى رِزْقِكَ، وَ لَمْ أَسْتَغْنِ عَنْ غِيَاثِ فَضْلِكَ، جَعَلْتَ لِي قُوتاً مِنْ فَضْلِ طَعَامٍ وَ شَرَابٍ أَجْرَيْتَهُ لِأَمَتِكَ الّتِي أَسْكَنْتَنِي جَوْفَهَا، وَ أَوْدَعْتَنِي قَرَارَ رَحِمِهَا وَ لَوْ تَكِلُنِي يَا رَبّ فِي تِلْكَ الْحَالَاتِ إِلَى حَوْلِي، أَوْ تَضْطَرّنِي إِلَى قُوّتِي لَكَانَ الْحَوْلُ عَنّي مُعْتَزِلًا، وَ لَكَانَتِ الْقُوّةُ مِنّي بَعِيدَةً فَغَذَوْتَنِي بِفَضْلِكَ غِذَاءَ الْبَرّ اللّطِيفِ، تَفْعَلُ ذَلِكَ بِي تَطَوّلًا عَلَيّ إِلَى غَايَتِي هَذِهِ، لَا أَعْدَمُ بِرّكَ، وَ لَا يُبْطِئُ بِي حُسْنُ صَنِيعِكَ، وَ لَا تَتَأَكّدُ مَعَ ذَلِكَ ثِقَتِي فَأَتَفَرّغَ لِمَا هُوَ أَحْظَى لِي عِنْدَكَ قَدْ مَلَكَ الشّيْطَانُ عِنَانِي فِي سُوءِ الظّنّ وَ ضَعْفِ الْيَقِينِ، فَأَنَا أَشْكُو سُوءَ مُجَاوَرَتِهِ لِي، وَ طَاعَةَ نَفْسِي لَهُ، وَ أَسْتَعْصِمُكَ مِنْ مَلَكَتِهِ، وَ أَتَضَرّعُ إِلَيْكَ فِي صَرْفِ كَيْدِهِ عَنّي وَ أَسْأَلُكَ فِي أَنْ تُسَهّلَ إِلَى رِزْقِي سَبِيلًا، فَلَكَ الْحَمْدُ عَلَى ابْتِدَائِكَ بِالنّعَمِ الْجِسَامِ، وَ إِلْهَامِكَ الشّكْرَ عَلَى الْإِحْسَانِ وَ الْإِنْعَامِ، فَصَلّ عَلَى مُحَمّدٍ وَ آلِهِ، وَ سَهّلْ عَلَيّ رِزْقِي، وَ أَنْ تُقَنّعَنِي بِتَقْدِيرِكَ لِي، وَ أَنْ تُرْضِيَنِي بِحِصّتِي فِيمَا قَسَمْتَ لِي، وَ أَنْ تَجْعَلَ مَا ذَهَبَ مِنْ جِسْمِي وَ عُمُرِي فِي سَبِيلِ طَاعَتِكَ، إِنّكَ خَيْرُ الرّازِقِينَ. اللّهُمّ إِنّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ نَارٍ تَغَلّظْتَ بِهَا عَلَى مَنْ عَصَاكَ، وَ تَوَعّدْتَ بِهَا مَنْ صَدَفَ عَنْ رِضَاكَ، وَ مِنْ نَارٍ نُورُهَا ظُلْمَةٌ، وَ هَيّنُهَا أَلِيمٌ، وَ بَعِيدُهَا قَرِيبٌ، وَ مِنْ نَارٍ يَأْكُلُ بَعْضَهَا بَعْضٌ، وَ يَصُولُ بَعْضُهَا عَلَى بَعْضٍ.
وَ مِنْ نَارٍ تَذَرُ الْعِظَامَ رَمِيماً، وَ تَسقِي أَهْلَهَا حَمِيماً، وَ مِنْ نَارٍ لَا تُبْقِي عَلَى مَنْ تَضَرّعَ إِلَيْهَا، وَ لَا تَرْحَمُ مَنِ اسْتَعْطَفَهَا، وَ لَا تَقْدِرُ عَلَى التّخْفِيفِ عَمّنْ خَشَعَ لَهَا وَ اسْتَسْلَمَ إِلَيْهَا تَلْقَى سُكّانَهَا بِأَحَرّ مَا لَدَيْهَا مِنْ أَلِيمِ النّكَالِ وَ شَدِيدِ الْوَبَالِ‏ وَ أَعُوذُ بِكَ مِنْ عَقَارِبِهَا الْفَاغِرَةِ أَفْوَاهُهَا، وَ حَيّاتِهَا الصّالِقَةِ بِأَنْيَابِهَا، وَ شَرَابِهَا الّذِي يُقَطّعُ أَمْعَاءَ وَ أَفْئِدَةَ سُكّانِهَا، وَ يَنْزِعُ قُلُوبَهُمْ، وَ أَسْتَهْدِيكَ لِمَا بَاعَدَ مِنْهَا، وَ أَخّرَ عَنْهَا.
اللّهُمّ صَلّ عَلَى مُحَمّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَجِرْنِي مِنْهَا بِفَضْلِ رَحْمَتِكَ، وَ أَقِلْنِي عَثَرَاتِي بِحُسْنِ إِقَالَتِكَ، وَ لَا تَخْذُلْنِي يَا خَيْرَ الْمُجِيرِينَ‏ اللّهُمّ إِنّكَ تَقِي الْكَرِيهَةَ، وَ تُعْطِي الْحَسَنَةَ، وَ تَفْعَلُ مَا تُرِيدُ، وَ أَنْتَ عَلَى كُلّ شَيْ‏ءٍ قَدِيرٌ اللّهُمّ صَلّ عَلَى مُحَمّدٍ وَ آلِهِ، إِذَا ذُكِرَ الْأَبْرَارُ، وَ صَلّ عَلَى مُحَمّدٍ وَ آلِهِ، مَا اخْتَلَفَ اللّيْلُ وَ النّهَارُ، صَلَاةً لَا يَنْقَطِعُ مَدَدُهَا، وَ لَا يُحْصَى عَدَدُهَا، صَلَاةً تَشْحَنُ الْهَوَاءَ، وَ تَمْلَأُ الْأَرْضَ وَ السّمَاءَ. صَلّى اللّهُ عَلَيْهِ حَتّى يَرْضَى، وَ صلى‌الله‌عليه‌وآله بَعْدَ الرّضَا، صَلَاةً لَا حَدّ لَهَا وَ لَا مُنْتَهَى، يَا أَرْحَمَ الرّاحِمِينَ.

نيايش، در باره خود پس از انجام نماز شب، در مقام اعتراف به گناه

خدايا ای صاحب پادشاهيئی که جاودانه دائم است، و سلطنتی که خود بدون سپاه و پشتيبانها نيرومند است، و عزتی که بر مرور دهور و سالهای گذشته و زمانهای در نوشته باقی است. سلطنتت چنان غالب است که محدود به آغاز و انجام نيست. و پادشاهيت چنان بلند پايه است که همه چيز از رسيدن به کنه آن فرو مانده است. و منتهای توصيف واصفان، به نازلترين مرتبه از آن رفعت که به خود تخصيص داده‌ای نمی‌رسد. کاروان اوصاف در بيان عظمتت به گمراهی افتاده و رشته نعتها در پيشگاه تو از هم بگسيخته، و لطائف تصورات در مقام کبريائيت سرگردان شده‌اند تو ای خدای ازلی - در ازليتت چنان بوده‌ای، و تو - ای خدای جاودان بی‌زوال بر همين منوال خواهی بود. و من آن بنده کم کار پرآرزويم که اسباب وصول به سعادت از کفم بيرون رفته، جز آن سبب که رحمت تو آن را در پيوسته و رشته‌های اميد از جانم بگسيخته جز آن رشته عفو تو که بدان در آويخته‌ام، مرا از طاعت چيزی که به حساب آرم اندک، و از معصيت آنچه بر دوش دارم بسيار است و در گذشتن از بنده‌ات بر تو دشوار نيست اگر چه بد کرده باشد پس از من در گذر. خدايا علم تو بر کارهای نهانی مشرف است، و هر پوشيده‌ای در برابر آگاهی تو آشکار است، و دقايق امور از نظرت مکتوم نيست، و رازهای نهانی از تو پنهان نمی‌ماند و تو عالم و ناظری که آن دشمن ديرينه‌ات که برای گمراه کردن من از تو مهلت طلبيد و تو او را مهلت دادی، و برای منحرف کردن من تا روز قيامت از تو فرصت خواست و تو او را فرصت دادی، بر من چيره گشت، و در همان حال که از گناهان خرد هلاک کننده، و معصيتهای بزرگ کشنده بسوی تو همی گريختم، مرا بر زمين زد و از وصول به پناهگاه عصمت و سنگر حفظ و حراست تو باز داشت، تا چون به معصيت تو آلوده شدم و به سوء عمل خود مستوجب خشم تو گشتم، عنان حيله خود را از من برتافت، و انکار خود را در مقابل رفتار من اعلام کرد، و از من بيزاری جست، و پشت به من کرده به راه افتاد. پس مرا در بيابان گمراهی در معرض غضب تو تنها گذاشت، و به ساحت انتقام تو به حالتی در آورد که نه شفيعی نزد تو از من شفاعت می‌کند، و نه پناه دهنده‌ای مرا در برابر تو ايمن می‌سازد، و نه قلعه‌ای مرا از تو مانع می‌شود، و نه پناهگاهی هست که از تو به آن پناه برم. پس اکنون مقام من در پيشگاه تو مقام پناه آورنده به تو و محل معترف به گناه در پيشگاه تو است. پس مبادا که کنف فضل تو از من تنگی گيرد، و جامه عفوت از من کوتاهی نمايد. و من بی‌نصيب‌ترين بندگان تائب تو و نااميدترين واردين اميدوار تو گردم. و مرا بيامرز زيرا که تو بهترين آمرزندگانی . خدايا تو مرا فرمان دادی، پس من امر ترا فرو گذاشتم، و مرا نهی کردی، پس مناهی ترا مرتکب شدم، و انديشه بد، گناه را در نظرم بياراست، پس در اجتناب آن تقصير کردم. و هيچ روز را به روزه بسر نبرده‌ام که آن را گواه خود سازم، و هيچ شب را به تهجد نگذاشته‌ام که آن را وسيله زينهار خود قرار دهم، و هيچ سنت را احياء نکرده‌ام که از جانب آن مورد ستايش واقع شوم، جز فرائضی که هر که آن را ترک کند هلاک شود، و هيچ نافله‌ای در خور اعتبار و قابل شمار ندارم که آن را و سيله تقرب خود قرار دهم. با آنکه بسياری از آداب و شروط فرائض تو را به غفلت سپرده‌ام و از بسياری پايگاههای حدود تو تجاوز کرده‌ام، و به هتک حرمتها و ارتکاب گناهان بزرگی پيوسته‌ام که تنها عافيت تو در برابر رسوائی‌هايش حافظ و ساتر من بوده است و اين مقام من مقام کسی است که به علت شرمساری از تو، نفس خود را از کارهای ناشايسته باز داشته و بر نفس خود خشم گرفته و از مشيت و قضاء تو خشنود شده تا با دلی خاشع و گردنی خاضع و پشتی از خطاها گرانبار به پيشواز کرم تو آمده، در حالی که ميان بيم و اميد به پا ايستاده و تو شايسته‌تر کسی هستی که به او اميد ورزد و سزاوارتر کسی هستی که از او بترسد و بپرهيزد. پس ای پروردگار من، آنچه را به آن اميدوارم بمن عطا کن. و از آنچه بيم دارم مرا ايمن ساز، وصله رحمتت را بمن تفضل فرمای زيرا که تو کريم‌ترين مسئولينی . خدايا اکنون که مرا به پرده عفوت مستور ساختی، و در سرای فنا در حضور امثال و اقران به خلعت فضل خود پوشيدی، پس مرا از رسوايی‌های سرای بقاء در توققگاه‌های حضار و تماشائيان: از فرشتگان مقرب، و پيغمبران مکرم و از همسايه‌ای که بدی‌هايم را از او می‌پوشيدم، و از خويشاوندی که در کارهای پنهانی خود از او شرم می‌داشتم، پناه ده. پروردگارا، من به رازپوشی ايشان اطمينان نکردم، و بتو - ای پروردگار من - در آمرزش خود اعتماد کردم، و تو سزاوارتر کسی هستی که به او اعتماد کنند و بخشنده‌تر کسی هستی که به او رو آورند. و مهربانتر کسی هستی که از او مهربانی جويند، پس بر من رحمت آور. خدايا تو مرا در صورت آبی بی‌مقدار از صلبی دارای استخوانهای بهم پيوسته و درهم فشرده و راه‌هائی باريک و تنگ به تنگنای رحمی که آن را به پرده‌ها پوشيده‌ای، سرازير کردی - در حالی که مرا از حالی به حال ديگر می‌گرداندی، تا آنگاه که به کمال صورت رساندی. و در نقشی کامل بياراستی و شبکه اعضاء را در پيکر من برقرار کردی، و چنانکه در کتاب خود توصيف کرده‌ای: در آغاز به صورت نطفه، سپس علقه و آنگاه مضغه و بعد از آن به صورت استخوان آفريدی، سپس استخوانها را به گوشت پوشانيدی، و آنگاه مرا چنانکه خود خواستی به مرحله ديگری از آفرينش در آوردی. تا در آن دوران که به رزق تو نيازمند شدم، و از فرياد رسی و دستگيری فضيلت بی‌نياز نبودم، از مازاد خوردنی و آشاميدنی کنيز خود که مرا در اندرون او مسکن دادی، و در نهاد رحمش وديعت نهادی قوتی برايم تعيين کردی. و اگر مرا - ای پروردگار من - در اين احوال به تدبير خودم وا می‌گذاشتی، و به نيروی خويشتنم ملجأ می‌ساختی، هر آينه تدبير از من برکنار و نيرو از من دور می‌بود. پس مرا به فضل خود همچون مهربانی با لطف، غذا دادی، و آن همه لطف را - از روی تفضل - تا اين پايه که رسيده‌ام همچنان در باره‌ام بجا می‌آوری: رشته خير و صله‌ات از من نمی‌گسلد، و حسن انعامت در باره‌ام به تعويق نمی‌افتد. ولی با وجود اين، اعتمادم بر تو محکم نمی‌شود، تا کوشش خود را در کاری که نزد تو برايم مفيد است مصروف دارم چندانکه شيطان عنان مرا در وادی سوء ظن و ضعف يقين بدست گرفته است. از اين رو من از بد همسايگی او نسبت به خود، و از پيروی نفسم از او به نزد تو شکايت می‌کنم، و از تسلط او در دامن امن تو می‌آويزم، و در گرداندن مکر او از خويش بسوی تو تضرع و زاری می‌کنم، و از تو می‌خواهم که برای تحصيل روزيم راهی آسان فراهم سازی. پس سپاس ترا بر آنکه نعمتهای بزرگ را در باره من آغاز کردی، و شکر احسان و انعام را بمن الهام فرمودی. پس بر محمد و آلش رحمت فرست و روزيم را بر من سهل و آسان ساز. و از تو می‌خواهم که مرا به حد و اندازه‌ای که خود برايم تعيين کرده‌ای خرسند سازی، و به سهم خودم در آنچه برايم قسمت فرموده‌ای، خشنود گردانی، و آنچه را از نيروی بدن و ايام عمرم صرف شده در راه طاعت خود محسوب داری، زيرا که تو بهترين روزی دهندگانی. خدايا من بتو پناه می‌برم از آتشی که آن را وسيله سختگيری بر گنهکاران ساخته‌ای و منحرفين از شاهراه رضای خود را بوسيله آن تهديد کرده‌ای. و بتو پناه می‌برم از آتشی که روشنيش تاريکی، و ملايمش دردناک و دورش نزديک است و از آتشی که قسمتی از آن قسمت ديگر را می‌خورد و پاره‌ای از آن بر پاره ديگر حمله می‌برد. و از آتشی که استخوانها را می‌پوساند و ساکنين خود را از آب جوشان سيراب می‌سازد، و از آتشی که بر زاری کنندگانش ابقاء نمی‌کند، و بر مهرجويانش رحم نمی‌آورد، و بر تخفيف از کسی که برايش خضوع کند و در برابرش تسليم شود، قادر نيست. آتشی که ساکنين خود را با سوزنده‌ترين عقاب دردناک خود و با مصيبت سخت استقبال می‌کند. و بتو پناه می‌برم از کژدم‌های کام گشوده و مارهای نيش زننده‌اش و از آشاميدنيش که امعاء و احشاء ساکنينش را پاره پاره می‌کند، و دلهاشان را از جای بر می‌کند. و از تو هدايت می‌طلبم به آنچه مرا از آن دور سازد، و باز پس دارد، خدايا بر محمد و آلش رحمت فرست، و مرا به فضل رحمت خود از آن آتش پناه ده، و به حسن عفو خود از لغزشهايم در گذر، و مرا خوار مساز. ای بهترين پناه دهندگان. زيرا، تو بندگان را از مکروه نگاه می‌داری و خوبی را عطا می‌کنی و هر چه بخواهی بجا می‌آوری، و تو بر هر کار قدرت بی‌پايان داری . خدايا هر زمان که نيکان ياد کرده شوند، بر محمد و آلش رحمت فرست، و تا شب و روز از پس هم درآيند بر محمد و آلش چنان رحمتی فرست که دنباله‌اش قطع نشود، و شماره‌اش به احصاء در نيايد، چنان رحمتی که هوا را پر کند، و زمين و آسمان را بياگند. خخدايا اي صاحب پادشاهي‌ايي که جاودانه دائم است، و سلطنتي که خود بدون سپاه و پشتيبان‌ها نيرومند است، و عزّتي که بر مرور دهور و سال‌هاي گذشته و زمان‌هاي درنوشته باقي است. سلطنتت چنان غالب است که محدود به آغاز و انجام نيست. و پادشاهي‌ات چنان بلند پايه است که همه چيز از رسيدن به کنه آن فرو مانده است. و منتهاي توصيف واصفان، به نازل‌ترين مرتبه از آن رفعت که به خود تخصيص داده‌اي نمي‌رسد. کاروان اوصاف در بيان عظمتت به گمراهي افتاده و رشته نعتها در پيشگاه تو از هم بگسيخته، و لطايف تصوّرات در مقام کبريايي‌ات سرگردان شده‌اند تو اي خداي ازلي - در ازليّتت چنان بوده‌اي، و تو ـ اي خداي جاودان بي‌زوال بر همين منوال خواهي بود. و من آن بنده کم کار پرآرزويم که اسباب وصول به سعادت از کفم بيرون رفته، جز آن سبب که رحمت تو آن را در پيوسته و رشته‌هاي اميد از جانم بگسيخته جز آن رشته عفو تو که بدان درآويخته‌ام، مرا از طاعت چيزي که به حساب آرم اندک، و از معصيت آنچه بر دوش دارم بسيار است و در گذشتن از بنده‌ات بر تو دشوار نيست اگر چه بد کرده باشد پس از من درگذر. خدايا علم تو بر کارهاي نهاني مشرف است، و هر پوشيده‌اي در برابر آگاهي تو آشکار است، و دقايق امور از نظرت مکتوم نيست، و رازهاي نهاني از تو پنهان نمي‌ماند و تو عالم و ناظري که آن دشمن ديرينه‌ات که براي گمراه کردن من از تو مهلت طلبيد و تو او را مهلت دادي، و براي منحرف کردن من تا روز قيامت از تو فرصت خواست و تو او را فرصت دادي، بر من چيره گشت، و در همان حال که از گناهان خرد هلاک کننده، و معصيت‌هاي بزرگ کشنده به سوي تو همي‌گريختم، مرا بر زمين زد و از وصول به پناهگاه عصمت و سنگر حفظ و حراست تو باز داشت، تا چون به معصيت تو آلوده شدم و به سوء عمل خود مستوجب خشم تو گشتم، عنان حيله خود را از من برتافت، و انکار خود را در مقابل رفتار من اعلام کرد، و از من بيزاري جست، و پشت به من کرده به راه افتاد. پس مرا در بيابان گمراهي در معرض غضب تو تنها گذاشت، و به ساحت انتقام تو به حالتي درآورد که نه شفيعي نزد تو از من شفاعت مي‌کند، و نه پناه دهنده‌اي مرا در برابر تو ايمن مي‌سازد، و نه قلعه‌اي مرا از تو مانع مي‌شود، و نه پناهگاهي هست که از تو به آن پناه برم. پس اکنون مقام من در پيشگاه تو مقام پناه آورنده به تو و محل معترف به گناه در پيشگاه تو است. پس مبادا که کنف فضل تو از من تنگي گيرد، و جامه عفوت از من کوتاهي نمايد. و من بي‌نصيب‌ترين بندگان تائب تو و نااميدترين واردين اميدوار تو گردم. و مرا بيامرز زيرا که تو بهترين آمرزندگاني . خدايا تو مرا فرمان دادي، پس من امر تو را فرو گذاشتم، و مرا نهي کردي، پس مناهي تو را مرتکب شدم، و انديشه بد، گناه را در نظرم بياراست، پس در اجتناب آن تقصير کردم. و هيچ روز را به روزه به سر نبرده‌ام که آن را گواه خود سازم، و هيچ شب را به تهجد نگذاشته‌ام که آن را وسيله زينهار خود قرار دهم، و هيچ سنّت را احياء نکرده‌ام که از جانب آن مورد ستايش واقع شوم، جز فرائضي که هر که آن را ترک کند هلاک شود، و هيچ نافله‌اي در خور اعتبار و قابل شمار ندارم که آن را وسيله تقرّب خود قرار دهم. با آنکه بسياري از آداب و شروط فرائض تو را به غفلت سپرده‌ام و از بسياري پايگاه‌هاي حدود تو تجاوز کرده‌ام، و به هتک حرمت‌ها و ارتکاب گناهان بزرگي پيوسته‌ام که تنها عافيت تو در برابر رسوايي‌هايش حافظ و ساتر من بوده است و اين مقام من مقام کسي است که به علت شرمساري از تو، نفس خود را از کارهاي ناشايسته باز داشته و بر نفس خود خشم گرفته و از مشيّت و قضاء تو خشنود شده تا با دلي خاشع و گردني خاضع و پشتي از خطاها گران‌بار به پيشواز کرم تو آمده، در حالي که ميان بيم و اميد به پا ايستاده و تو شايسته‌تر کسي هستي که به او اميد ورزد و سزاوارتر کسي هستي که از او بترسد و بپرهيزد. پس اي پروردگار من، آنچه را به آن اميدوارم به من عطا کن. و از آنچه بيم دارم مرا ايمن ساز، وصله رحمتت را به من تفضل فرماي زيرا که تو کريم‌ترين مسئوليني . خدايا اکنون که مرا به پرده عفوت مستور ساختي، و در سراي فنا در حضور امثال و اقران به خلعت فضل خود پوشيدي، پس مرا از رسوايي‌هاي سراي بقاء در توققگاه‌هاي حضار و تماشايي‌يان: از فرشتگان مقرّب، و پيغمبران مکرّم و از همسايه‌اي که بدي‌هايم را از او مي‌پوشيدم، و از خويشاوندي که در کارهاي پنهاني خود از او شرم مي‌داشتم، پناه ده. پروردگارا، من به رازپوشي ايشان اطمينان نکردم، و به تو ـ اي پروردگار من ـ در آمرزش خود اعتماد کردم، و تو سزاوارتر کسي هستي که به او اعتماد کنند و بخشنده‌تر کسي هستي که به او رو آورند. و مهربان‌تر کسي هستي که از او مهرباني جويند، پس بر من رحمتآور. خدايا تو مرا در صورت آبي بي‌مقدار از صلبي داراي استخوان‌هاي به هم پيوسته و درهم فشرده و راه‌هايي باريک و تنگ به تنگناي رحمي که آن را به پرده‌ها پوشيده‌اي، سرازير کردي ـ در حالي که مرا از حالي به حال ديگر مي‌گرداندي، تا آنگاه که به کمال صورت رساندي. و در نقشي کامل بياراستي و شبکه اعضاء را در پيکر من برقرار کردي، و چنانکه در کتاب خود توصيف کرده‌اي: در آغاز به صورت نطفه، سپس علقه و آنگاه مضغه و بعد از آن به صورت استخوان آفريدي، سپس استخوان‌ها را به گوشت پوشانيدي، و آنگاه مرا چنانکه خود خواستي به مرحله ديگري از آفرينش در آوردي. تا در آن دوران که به رزق تو نيازمند شدم، و از فريادرسي و دستگيري فضيلت بي‌نياز نبودم، از مازاد خوردني و آشاميدني کنيز خود که مرا در اندرون او مسکن دادي، و در نهاد رحمش وديعت نهادي قوتي برايم تعيين کردي. و اگر مرا ـ اي پروردگار من ـ در اين احوال به تدبير خودم وامي‌گذاشتي، و به نيروي خويشتنم ملجأ مي‌ساختي، هر آينه تدبير از من برکنار و نيرو از من دور مي‌بود. پس مرا به فضل خود همچون مهرباني با لطف، غذا دادي، و آن همه لطف را ـ از روي تفضل - تا اين پايه که رسيده‌ام همچنان درباره‌ام به جا مي‌آوري: رشته خير و صله‌ات از من نمي‌گسلد، و حسن انعامت درباره‌ام به تعويق نمي‌افتد. ولي با وجود اين، اعتمادم بر تو محکم نمي‌شود، تا کوشش خود را در کاري که نزد تو برايم مفيد است مصروف دارم چندان‌که شيطان عنان مرا در وادي سوء ظن و ضعف يقين به دست گرفته است. از اين رو من از بد همسايگي او نسبت به خود، و از پيروي نفسم از او به نزد تو شکايت مي‌کنم، و از تسلّط او در دامن امن تو مي‌آويزم، و در گرداندن مکر او از خويش به سوي تو تضرّع و زاري مي‌کنم، و از تو مي‌خواهم که براي تحصيل روزيم راهي آسان فراهم سازي. پس سپاس تو را بر آنکه نعمت‌هاي بزرگ را درباره من آغاز کردي، و شکر احسان و انعام را به من الهام فرمودي. پس بر محمّد و آلش رحمت فرست و روزي‌ام را بر من سهل و آسان ساز. و از تو مي‌خواهم که مرا به حد و اندازه‌اي که خود برايم تعيين کرده‌اي خرسند سازي، و به سهم خودم در آنچه برايم قسمت فرموده‌اي، خشنود گرداني، و آنچه را از نيروي بدن و ايّام عمرم صرف شده در راه طاعت خود محسوب داري، زيرا که تو بهترين روزي دهندگاني. خدايا من به تو پناه مي‌برم از آتشي که آن را وسيله سختگيري بر گنهکاران ساخته‌اي و منحرفين از شاهراه رضاي خود را به وسيله آن تهديد کرده‌اي. و به تو پناه مي‌برم از آتشي که روشني‌اش تاريکي، و ملايم‌اش دردناک و دورش نزديک است و از آتشي که قسمتي از آن قسمت ديگر را مي‌خورد و پاره‌اي از آن بر پاره ديگر حمله مي‌برد. و از آتشي که استخوان‌ها را مي‌پوساند و ساکنين خود را از آب جوشان سيراب مي‌سازد، و از آتشي که بر زاري کنندگانش ابقاء نمي‌کند، و بر مهرجويانش رحم نمي‌آورد، و بر تخفيف از کسي که برايش خضوع کند و در برابرش تسليم شود، قادر نيست. آتشي که ساکنين خود را با سوزنده‌ترين عقاب دردناک خود و با مصيبت سخت استقبال مي‌کند. و به تو پناه مي‌برم از کژدم‌هاي کام گشوده و مارهاي نيش‌زننده‌اش و از آشاميدني‌اش که امعاء و احشاء ساکنين‌اش را پاره پاره مي‌کند، و دلهاشان را از جاي بر مي‌کند. و از تو هدايت مي‌طلبم به آنچه مرا از آن دور سازد، و باز پس دارد، خدايا بر محمّد و آلش رحمت فرست، و مرا به فضل رحمت خود از آن آتش پناه ده، و به حسن عفو خود از لغزش‌هايم درگذر، و مرا خوار مساز. اي بهترين پناه دهندگان. زيرا، تو بندگان را از مکروه نگاه مي‌داري و خوبي را عطا مي‌کني و هر چه بخواهي به جا مي‌آوري، و تو بر هر کار قدرت بي‌پايان داري . خدايا هر زمان که نيکان يادکرده شوند، بر محمّد و آلش رحمت فرست، و تا شب و روز از پس هم درآيند بر محمّد و آلش چنان رحمتي فرست که دنباله‌اش قطع نشود، و شماره‌اش به احصاء در نيايد، چنان رحمتي که هوا را پر کند، و زمين و آسمان را بياگند. خداي بر او رحمت فرستد تا آن زمان که او از تواتر رحمت راضي شود، و پس از راضي شدنش همچنان فيض رحمت را بر او گسترده دارد. چنان رحمتي که حد و پايان برايش نباشد. اي بخشنده‌تر بخشندگان.

منشورات
k