- امام صادق علیه السلام: دعا کن و مگو که کار از کار گذشته است. زیرا دعا، عین عبادت است. خداوند می فرماید: «کسانی که از عبادت من گردن فرازی کنند؛ به زودی با خواری به دوزخ در می آیند.» و فرموده است: «مرا بخوانید تا پاسختان دهم.»
- امام صادق علیه السلام: خداوند به وسیله ی دعا آنچه را که می داند برای آن به درگاهش دعا می شود و او، آن را اجابت می نماید، دفع می کند و اگر بنده به آن دعا موفق نشده بود، هرآینه به او بلایی می رسید که ریشه اش را از زمین می کند.
- امام علی علیه السلام: دعا کلید های کامیابی و رمز های رستگاری است و بهترین دعا دعایی است که از سینه ی پاک و دلی پارسا برآید. مناجات مایه ی نجات است و اخلاص، مایه ی خلاص. پس هرگاه هراس و بی تابی بالا گرفت به خدا باید پناه جست.
- امام صادق علیه السلام: هرگاه به یکی از شما رقت قلب دست داد، دعا کند. زیرا قلب تا خالص نشود رقت نمی یابد.
- امام صادق علیه السلام: لقمان به فرزندش گفت: «...وقتی بر مرکب خویش سواری، به خواندن کتاب خدا بپرداز، وقتی سرگرم کار هستی تسبیح بگو، و هرگاه که تنها بودی به دعا مشغول شو.»
- پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله به علی علیه السلام فرمود: به برکت وجود امامان از نسل توست که به امتم باران داده می شود و دعایشان مستجاب می شود، خداوند، بلا را از آنان برمیگرداند و رحمت، از آسمان فرود می آید.
- پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله : هرگاه فردی از شما دعا می کند، تقاضاهای بزرگ بنماید؛ زیرا بر خداوند هیچ چیز بزرگ (سنگین) نمی آید.
- امام علی علیه السلام: دعا کردن را پنج موقع مغتنم شمارید: هنگام خواندن قرآن، هنگام اذان، هنگام بارش باران، هنگام برخورد دو صف برای شهادت و هنگام دعای ستمدیده. زیرا هیچ مانعی میان آن و عرش نیست.
- امام باقر علیه السلام می فرماید: خداوند از میان بندگان مومنش بنده ای را که بیشتر دعا کند دوست می دارد. پس بر شما باد دعا کردن در سحرگاهان تا طلوع خورشید؛ زیرا این، وقتی است که در آن درهای آسمان باز می شود و روزی ها تقسیم می شود و حاجت های بزرگ برآورده می گردد.
- امام صادق علیه السلام: جدم می فرمود:«در دعا کردن پیش دستی کنید؛ زیرا بنده، چنان چه اهل دعا باشد وقتی بلایی بر او نازل شود و دعا کند، گفته می شود:«صدایی آشناست!» و چنان چه اهل دعای بسیار نباشد، وقتی بلایی بر او نازل شود و دعا کند، گفته می شود:«تا به حال کجا بودی؟!»
- امام صادق علیه السلام: هرگاه حاجتی داشتی، وضو بگیر و دو رکعت نماز بخوان، سپس حمد و ثنای خدا را به جای بیاور و نعمت هایش را یاد کن، آنگاه دعایت اجابت می شود.
- امام صادق علیه السلام : هرکه شب را با وضو بخوابد، آن شب، بسترش مسجد اوست و اگر برخیزد و نماز بخواند و سپس به ذکر خدا بپردازد، هرچه از خدا بخواهد، به او عطا می فرماید.
-
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله : هرکس دعایش را به همه ی مردان و زنان مومن تعمیم دهد، دعایش مستجاب می شود.
-
سپاس خداى را سزاست بر هر نعمتى كه بر من ارزانى داشته يا موجود مى باشد.
- پيامبر خدا صلىاللهعليهوآله : دعا، كليد حاجت است و لقمههاى حلال، دندانه هاى آن كليدند.
- پیامبر خدا صلىاللهعليهوآله : خداوند عزّوجل شرم میکند از بندهاش که با جماعت ، نماز بخواند و سپس حاجتش را از او بخواهد و برود و حاجتش را برآوده نسازد.
- امام صادق عليهالسلام : دعا، مخزن اجابت است، همچنان كه ابر مخزن باران است.
- پیامبر خدا صلىاللهعليهوآله : ناتوانترین مردم كسی است كه از دعا كردن ناتوان باشد.
- پیامبر اکرم صلىاللهعليهوآله : ترک دعا گناه است.
اگر مشکلات ما با دعا حل می شود خودمان چه نقشی داریم؟
اگر مشکلات ما با دعا حل می شود خودمان چه نقشی داریم؟
سوال: اگر قرار بود با دعا کردن مشکلات حل شود پس نقش خود ما در زندگی چیست؟ آیا بهتر نیست انسان به جای دعا کردن با پشتکار کاری که فکر می کند درست است کار را انجام دهد؟
پاسخ: دین اسلام بین ظواهر و بواطن جمع می کند و مجموعه ای است که هم به مسائل مادی و هم معنوی اهمیت میدهد. همانطور که نظام خلقت رو طوری با نظم خلق می کند که باران و رعد و برق و وقایع طبیعی همگی علتی مشخص دارند با این حال خداوند متعال علتِ نزول باران را تقوا و عمل صالح و ایمان بیان می کند.
خداوند متعال این نظام را طوری خلق کرده که برای هر پدیده ای در جهان هستی یک علت مشخص و مسیر روشنی تعیین کرده است که از طریق آن علل و اسباب می توان به مقصود و مطلوب رسید.
اوّل باید حرکت کرد و از خداوند خواست که این حرکت، در مسیر صحیح باشد و به حقیقت و مطلوب واقعی برسد. دعا و استعانت از خداوند در همه کارها به این معنا است. دعا وقتی مستجاب میشود که برای رسیدن به هدف از راه فراهم آوردن اسباب و علل آن، تلاش کنیم و از خداوند متعال در جهت کمک و یاری هر چه بیشتر و به نتیجه رسیدن تلاش ها و کوشش ها مدد بگیریم.
انسانی که برای اتفاق افتادن امری دعا می کند خواسته و آرزوی خود را بر تحقق آن مسئله بنا می نهد اما از آن جایی که علل و اسباب فراوانی که در اختیار وی نیست برای رساندن او به مقصود و مطلوب در جریان است از خداوند طلب می کند تا آن اسبابی که او از رسیدن و به دست آوردن آن ها عاجز است را در مسیر رسیدن او به مقصود قرار دهد. اتفاقا در روایات ما بین عمل و اراده انسان با دعا کردن به خوبی جمع شده است. از طرفی به ما دستور داده شده است که برای تحقق خواسته هایمان دعا کنیم و از طرفی باید برای تحقق آن تلاش کنیم.
حضرت امام صادق عليهالسلام در مورد اهمیت اسباب می فرماید: "خداوند کارى را بدون استفاده از اسباب انجام نمی دهد."1 در برخی دیگر از روایات ائمه معصومین عليهمالسلام کسانی را معرفی کرده اند که دعاهای آن ها مستجاب نمی شود. از جمله کسانی که عزم و جزم خود را بر کاری نمی نهند و می خواهند که همه چیز را خدا برای آنها انجام دهد. تلاش نمی کنند و از خدا می خواهند روزی برسد. برای شفای بیماری دارو نمی خورند و از خدا شفا طلب می کنند. برای درس هایشان تلاش نمی کنند و مطالعه و برنامه ریزی ندارند و می خواهند تا بهترین نتایج علمی را بگیرند.
بنابراین: دعا نقش بسیار مهمی در رسیدن انسان به خواسته هایش دارد اما به این معنی نیست که انسان به صورت منفعلانه از تلاش و کار برای رسیدن به خواسته هایش دست بکشد و همه چیز را از خدا طلب کند.
1. کافى، ج 1، ص 183.