بخش‌ها:

شرح دعای ندبه - فراز پنجاه و چهارم

شرح دعای ندبه - فراز پنجاه و چهارم

وَ صِلِ اللَّهُمَّ بَیْنَنَا وَ بَیْنَهُ وُصْلَهً تُؤَدِّی إِلَی مُرَافَقَهِ سَلَفِهِ وَ اجْعَلْنَا مِمَّنْ یَأْخُذُ بِحُجْزَتِهِمْ وَ یَمْكُثُ فِی ظِلِّهِمْ؛

خدایا بین ما و او، پیوندی بده که ما را به رفاقت گذشتگان او برساند و ما را از آنانی قرار ده که به دامان عنایتشان چنگ زنند و در سایه لطفشان اقامت کنند.

در این فراز به یکی از مهمترین وظایف و تکالیفی که منتظران امام زمان باید در عصر غیبت وی انجام دهند، اشاره شده است و آن پیوند با امام زمان عليه‌السلام است. امام رضا عليه‌السلام فرمود:

إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ یَوْمَ الْقِیَامَهِ آخِذٌ بِحُجْزَهِ اللَّهِ تَعَالَی وَ نَحْنُ آخِذُونَ بِحُجْزَهِ نَبِیِّنَا وَ شِیعَتُنَا آخِذُونَ بِحُجْزَتِنَا؛ رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم در روز قیامت به دامان خداوند چنگ می زند، ما نیز به دامان پیامبرمان و شیعیان ما نیز چنگ به دامان ما می زنند.

در این باره نکاتی وجود دارد که در ادامه برخی از آیات مربوط به آن بیان می شود.

آیه اول

آیه 256 سوره بقره:

«لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ قَدْ تَبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَیِّ فَمَنْ یَکْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَ یُؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَهِ الْوُثْقی لَا انْفِصامَ لَها وَ اللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ؛ در (پذیرش) دین، اکراهی نیست. همانا راه رشد از گمراهی روشن شده است، پس هر که به طاغوت کافر شود و به خداوند ایمان آورد، قطعاً به دستگیره محکمی دست یافته که گسستنی برای آن نیست و خداوند شنوای دانا است».

در این آیه شریفه مطالب قابل توجهی در ارتباط با موضوع مورد بحث وجود دارد:

1. مطابق روایات، یکی از مصداق های تمسّک به «عروه الوثقی» و ریسمان محکم الهی، اتصال با اولیای خدا و اهل بیت عليهم‌السلام است. رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:

ای مردم! کسی که دوست دارد به عروه الوثقی - که هرگز قطع نمی گردد - تمسک جوید، به ولایت علی تمسّک کند؛ زیرا ولایت او، ولایت من، و اطاعت از او، اطاعت از من است. ای مردم! هرکس دوست دارد حجت پس از من را بشناسد، علی را بشناسد. ای مردم! کسی که ولایت خدا او را شاد می کند، باید به ولایت علی اقتدا کند؛ زیرا او خزانه علم من است. ای مردم! کسی که دوست دارد خدا را ملاقات کند و از او راضی باشد، ائمه را دوست داشته باشد. جابر برخاست و پرسید: ائمه چه تعداد هستند؟ فرمود: ای جابر! خداوند تو را رحمت کند، [گویا] از همه اسلام پرسیدی. تعداد آنان به تعداد ماه­هاست که نزد خدا دوازده عدد است و آن را در کتاب خود، در روزی که آسمان و زمین را آفرید، آورده است. و تعدادشان به تعداد چشمه هایی است که برای موسی بن­عمران جوشید، در آن زمان که عصایش را بر زمین زد و دوازده چشمه از آن جوشید. و تعدادشان به تعداد نقبای بنی­اسرائیل است که خداوند فرموده: «وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِیثاقَ بَنِی إِسْرائِیلَ وَ بَعَثْنا مِنْهُمُ اثْنَیْ عَشَرَ نَقِیباً؛ و هنگامی که خدا از بنی ­اسرائیل عهد گرفت و دوازده بزرگ از میان آن­ها برانگیختیم». ای جابر! تعداد ائمه دوازده نفر است؛ اول ایشان علی و آخرینشان قائم است.

2. محکم بودن ریسمان الهی کافی نیست، محکم گرفتن آن هم شرط لازم است: «فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَهِ...».

3. تکیه به طاغوت ها و هر آنچه غیر خدایی است، گسستنی و از بین رفتنی است.

4. تنها رشته ای که گسسته نمی گردد، ایمان به خداست: «لَا انْفِصامَ لَها».

5. ایمان به خدا و رابطه با اولیای خدا ابدی است: «لَا انْفِصامَ لَها»؛ ولی طاغوت ها در قیامت از پیروان خود بیزاری خواهند جست.

آیه دوم

آیه 119 از سوره توبه یکی دیگر از آیاتی است که لزوم پیوند ما امام عصر را یادآوری می کند آنجا که می فرماید:

«یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ كُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ؛ ای کسانی که ایمان آورده اید! از خدا پروا کنید و با راستگویان باشید».

از این آیه نیز مطالبی قابل استخراج است:

1. در روایات شیعه و سنی آمده است که مقصود از «الصَّادِقِینَ»، محمّد صلی الله علیه و آله و سلم و آل محمّد عليهم‌السلام هستند.

2. دوستی، همنشینی و همراهی با راستگویان، یکی از عوامل تربیت و جلوگیریِ انسان از انحراف است: «اتَّقُوا اللَّهَ وَ كُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ».

3. از رهبران الهی جدا نشویم: «كُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ».

4. رهبران الهی معصوم هستند وگرنه خداوند فرمان نمی داد که با آنان باشید: «كُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ».

5. تکامل جامعه در سایه ی ایمان، تقوا و اطاعت از رهبر معصوم است: «آمَنُوا، اتَّقُوا، مَعَ الصَّادِقِینَ».

6. در هر زمان باید معصومی وجود داشته باشد تا مسلمانان با او همراه باشند: «كُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ».

 

منبع: شرح دعای ندبه - محسن قرائتی

 

منشورات
k